بررسی تأثیر کلسی‌تریول بر سطح گلوکز و انسولین بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

چکیده سابقه و هدف: دیابت شیرین یکی از بیماری‌های متابولیکی است که با افزایش قند خون، اختلال در متابولیسم کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها و کمبود نسبی یا مطلق انسولین همراه است. دیابت نوع 2 با اختلال عملکرد سلول‌های بتای پانکراس، کاهش حساسیت به انسولین و التهاب سیستمیک همراه است. شواهدی مبنی بر نقش ویتامین D در حفظ تحمل گلوکز و ترشح طبیعی انسولین وجود دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر کلسی‌تریول بر سطح گلوکز و انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نو ع 2 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 70 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 به مدت 12 هفته در دو گروه مداخله و شاهد تحت بررسی قرار گرفتند. بیماران گروه مداخله روزانه 5/0 میکروگرم (دو کپسول 25/0 میکروگرمی) کلسی‌تریول و گروه شاهد روزانه 2 کپسول دارونما دریافت کردند. در ابتدای مطالعه، هفته 6 و هفته 12 نمونه خون ناشتا گرفته شد و سطح قند خون، انسولین، و هموگلوبین گلیکوزیله اندازه‌گیری شد. یافته‌ها‌: سطح قند خون ناشتا در هفته‌های صفر و 6 و 12 در گروه مداخله تغییرات قابل ملاحظه‌ای نداشت. اما در گروه شاهد، قند خون ناشتا به میزان قابل توجهی افزایش یافت (03/0P=). همچنین افزایش معنی‌داری در سطح انسولین سرم در هر دو گروه مداخله و شاهد مشاهده شد (به ترتیب P برابر 002/0 و 0002/0). در گروه مداخله و شاهد، میانگین HbA1C‌ در هفته 12 نسبت به هفته صفر افزایش معنی‌داری نشان داد (به ترتیب P برابر 013/0 و 0004/0). مقاومت به انسولین در هر دو گروه افزایش یافت (به ترتیب P برابر 023/0 و 0001/0). شاخصHOMA-%B که فعالیت سلول‌های بتا را نشان می‌دهد، در گروه شاهد بدون تغییر باقی ماند، اما در گروه مداخله به میزان معنی‌داری افزایش یافت (009/0P=). نتیجه گیری: دریافت روزانه 5/0 میکروگرم کلسی‌تریول در بیماران دیابتی تأثیری بر کاهش قند خون ناشتا ندارد، اما می‌تواند از افزایش بیشتر آن جلوگیری کند. همچنین، مصرف مکمل ویتامین D اثری بر کاهش مقاومت به انسولین ندارد، اما موجب افزایش عملکرد سلول‌های بتای پانکراس و در نتیجه، افزایش ترشح انسولین می‌‌شود. واژگان کلیدی: دیابت، کلسی‌تریول، قند خون ناشتا، مقاومت به انسولین